و به همین ترتیب در تقسیمات هر ضرب 0 قوی یا ضعیف ) قسمت اول قوی تر ازدیگر قسمتها محسوب می شود

 

نسبت بین میزانهای ساده و ترکیبی مربوطه

چون هر ضرب میزانهای ترکیبی پیش گفته یک نت سیاه نقطه دار است و نسبت این نت به نت سیاه ( درمیزانهای ساده ) مانند کسر 2/3 است ، به این ترتیب برای تبدیل میزانهای ساده  به ترکیبی کافی است که کسر میزان ساده را درنسبت 2/3 ضرب کنیم .

و برای تبدیل میزانهای ترکیبی به ساده بهتر است صورت کسر به عدد 3 و مخرج آن به عدد 2 تقسیم شود تا کسرمیزان ساده آن به دست آید .

در میزانهای ترکیبی مخرج کسر معرف شکل 3/1 ضرب است ، مثلاً درمیزان 8/6 مخرج کسر که معرف نت چنگ است تعیین می کند که شکل هر ضرب سه برابر آن ( هر ضرب معادل یک سیاه نقطه دار ) است .

میزانهای ترکیبی دیگری با کسرهای 4/6 ، 4/9  ، 4/12،   ( که هر ضرب آنها معادل با یک سفید نقطه دار است ) و 16/6 ، 16/9، 16/12  ( که هر ضرب آنها معادل با یک چنگ نقطه دار است )و غیره نیز درموسیقی به کار می روند . این میزانها را به شکل زیر می توان نوشت .

ضرب زدن

    در وزن خوانی ( خواندن ریتم قطعات موسیقی بدون در نظر گرفتن آهنگ ) و یا سلفژ ( خواندن قطعات موسیقی با درنظر گرفتن ریتم و آهنگ و حالتها و حرکتها ) ضربها ی میزانها با دست راست به اشکال زیر به وسیله خطوطی فرضی در فضا مشخص می شود :

     در رهبری ارکستر نیز همین روش با کمی اختلاف ( گاهی با دو دست ) کاربرد دارد ، ولی قطعات در قطعات کند که لازم است تقسیمات ضربها نشان داده شود . بنا به تقسیمات دوتائی ( میزانهای ساده ) و سه تائی ( میزانهای ترکیبی ) معمولاً ضربها و تقسیمات آنها به نحو زیر کاربرد دارند :

میزانهای مختلط ( لنگ )

میزان هایی هستند که از اجتماع دو یا چند میزان نا مساوی ( از نظر تعداد ضرب ) تشکیل شده اند ، مانند میزان  4/5  که  ممکن است از یک میزان 4/3 ویک 4/2 یا به عکس تشکیل شده باشد . برای مشخص نمودن موقعیت میزانهای مختلط اغلب به وسیله خط قائم نقطه چین یا کسرمیزان تجزیه شده آنها را از هم تفکیک می کنند .

میزان های مختلط دیگری نیز در موسیقی به کار می روند مانند : 4/7 ، 4/8، 4/9 و غیره .

میزانها ی مختلط ساده

چون ضرب این میزانها دارای تقسیمات دوتائی است بنابراین جزء میزانهای ساده محسوب می شوند و چنانچه کسر آنها درنسبت 2/3 ضرب شود کسر میزانهای ترکیبی مربوطه به دست می آید .

ضرب زدن در میزانهای مختلط از توالی ضرب زدنها ی دو و سه و چهار ضربی حاصل می شود ، مثلاً در 4/5  از توالی دو ضربی و سه ضربی یا سه ضربی و دوضربی استفاده می شود .

میزانهای مختلط ترکیبی

تقسیمات نت ها

نت های موسیقی ممکن است به اقسام مختلف تقسیم شوند .

گاهی ضربها یا واحدهای کوچک تر میزان ساده ( که دارای تقسیم دوتائی است ) به سه یا شش قسمت تقسیم می شود . در حالت اول به شکل تقسیمات دوتائی نوشته شده و عدد 3 روی آنها قرارمی گیرد ، معمولاً این گونه تقسیمات سه تائی را تریوله یا سه بر دو می نامند .

چون کشش سه نت تشکیل دهنده سه بر دو با مجموع کشش دو نت از تقسیمات دوتائی همان شکل برابراست ، بنابراین سه بردومی تواند به شکلهای مختلف به کار رود ؛ ولی مجموع کشش نت ها یا سکوتهای آن با نت های سه بر دو برابر است .

این گونه تقسیم بندی به  سه شکل نوشته می شود :

     تقسیم اولی (a) را ممکن است شش بر یک و دومی را (b)تریوله تجزیه شده به دو و سومی (c)را تریوله مضاعف نامید که معمولاً اولی در موقع اجرا دارای یک اکسان ودومی سه اکسان و سومی دواکسان خواهد بود .

توضیح : این علامت «<» به منظور اکسان ( قوت بیشتر ) درموسیقی به کارمی رود . گاهی ضربها ی میزان ترکیبی که دارای تقسیمات سه تائی  است به دو یا چهار قسمت مساوی تقسیم می شود درحالت اول به شکل سه تائی نوشته می شود و عدد 2 زیریا روی آن قرار می گیرد و دو بر سه  نامیده می شود .

ودرحالت دوم گاهی به شکل تقسیمات سه تائی و گاهی شش تائی نوشته می شود و چهار بر سه و چهار بر شش نامیده می شود . به طور خلاصه سه بر دو از سه قسمت شدن تقسیمات دوتائی و دو بر سه از دوقسمت شدن تقسیمات سه تائی حاصل می شود .

در حالت دوم یعنی قسمت کردن ضرب یا واحدهای کوچک تر ( که دارای تقسیمات دوتائی است ) به شش نیز به شکل تقسیمات چهار تائی نوشته می شود و عدد 6 زیر یا روی آن قرار می گیرد .

سنکپ - ضد ضرب

ادامه یافتن یا متحد شدن ضرب ضعیف یا قسمت ضعیف ضرب ، به ضرب قوی یا قسمت قوی ضرب بعدی ، که باعث جا به جا شدن ضربها و قسمتهای قوی شده و در نتیجه ضرب و قسمت ضعیف ، قوی اجرا می شود ، حالتی خاص درموسیقی ایجاد می کند که  آن را سنکپ گویند .

این تمدید ممکن است به وسیله خط اتحاد یا بدون آن باشد .

از متحد شدن نت های همشکل سنکپ ساده ( مساوی ) و از متحد شدن نت های غیر همزمان سنکپ شکسته ( نامساوی ) به وجود می آید .

ضد ضرب

اگر به جای ضرب یا ضربها و یا قسمتهای قوی ضربها سکوت قرار گیرد ، حالتی که تا حدی به سنکپ شباهت دارد به وجود می آید ، که آن را ضد ضرب گویند . به عبارت دیگر ضد ضرب عبارت است از صدا یا صداهائی که ضرب ضعیف یا قسمت ضعیف ضربها شروع می شوند ، ولی روی ضرب بعدی امتداد پیدا نمی کنند .

ضد ضربها فرم های وزن داری هستند که کاربردهای فراوان دارند . بخصوص در همراهیها .